Mađarski Centar za istraživačko novinarstvo "VSquare" napisao je opširan tekst o dolasku specijalnih snaga iz te zemlje u BiH, koje su bile spremne "izvuci" predsjednika RS Milorada Dodika u slučaju osuđujuće presude. 

Krajem februara, mađarske specijalne policijske snage su bile raspoređene u RS s tajnim ciljem: omogućiti brzu ekstrakciju Milorada Dodika u Mađarsku u slučaju da Sud BiH naredi njegovo hapšenje, rekli su "VSqareu" višestruki nezavisni izvori upoznati s operacijom. 

Dva razloga

To se nije dogodilo iz dva razloga. 

Prvo, iako je Dodik zaista osuđen na zatvorsku kaznu, nije uhapšen i dobio je priliku da se žali i drugo, raspoređivanje i plan su otkriveni vlastima koje pomno prate region. 

Pokriće za raspoređivanje Mađarske je bila zajednička vježba i obuka s lokalnom policijom.

Nakon toga, tenzije između Mađarske i BiH su se dodatno pojačale kada je mađarski vojni avion, koji je prevozio državnog sekretara, spriječen da lseti u našu zemlju. 

"VSquare" navodi, ministar odbrane BiH Zukan Helez rekao je da je obaviješten o Dodikovom planu da pobjegne u Mađarsku. 

U međuvremenu, ljuti zbog poteza Mađarske, američke kolege su izdale upozorenje mađarskim specijalnim policijskim snagama, tvrdi izvor povezan s vladom Viktora Orbana.

Zvanično, i mađarske i vlasti RS tvrde da je ono što se dogodilo bila samo zajednička vježba.

Napominju kako je Dodik posjetio Orbana u Budimpešti 17. februara 2025. godine s predsjednikom Srbije Aleksandrom Vučićem. 

Nakon posjete, Orbanova lojalistička specijalna policija TEK dobila je zadatak da pripremi i izvrši misiju izvlačenja ako bude potrebe. Nejasno je na čijoj ideji ili inicijativi zasnovan plan, piše "VSquare". 

- Presuda je bila zakazana za 26. februar 2025. godine. U onome što se smatralo najgorim mogućim scenarijem, napravljeni su planovi za mađarske snage da olakšaju Dodikov bijeg iz Banja Luke preko Hrvatske u Mađarsku, što je najkraći i najizravniji put - ističu.

Dalje navode, mađarske vlasti su razmatrale mogućnost da bi se Dodik mogao suočiti s neizbježnim hapšenjem ako ga sud proglasi krivim. 

Detalji misije

Izvor upoznat s detaljima misije je otkrio da su četiri operativne jedinice i jedna izviđačka jedinica, ukupno 70 ljudi s vozilima i velikim kamionom koji služi kao mobilni operativni komandni centar poslani u RS za misiju oko 24. februara. Da bi se pripremili i osigurali potencijalnu operaciju, opsežno izviđanje i nadzor.

Isti medij kaže kako su jedinice TEK-a bile stacionirane u Policijskoj akademiji Banja Luka, tačnije Centru za obuku MUP-a RS u Zalužanima.

TEK je član mreže ATLAS, evropske koalicije specijalnih interventnih jedinica koja redovno izvodi zajedničke međunarodne vježbe. Međutim, takve vježbe se obično javno najavljuju unaprijed i dokumentuju u svrhe odnosa s javnošću. Osim toga, u ATLAS mreži nema jedinica u BiH. Izvođenje tajnog izviđanja prije i tokom takve vježbe također je neuobičajeno.

Uprkos raspoređivanju, mađarske vlasti su nekoliko dana šutjele o "zajedničkoj vježbi".

Tek 26. februara, samo nekoliko sati prije presude u Dodikovom slučaju, Mađarski centar za borbu protiv terorizma (TEK) zvanično je priznao prisustvo svojih snaga u BiH. 

Međutim, dan ranije je njihov dolazak priznao i sam Dodik, govoreći da su mađarski specijalci u RS radi zajedničkih vježbi i obuke lokalne policije.

U međuvremenu, detalji operacije procurili su 25. februara, dan nakon dolaska TEK-a i dan prije sudske presude.

Hrvatske vlasti su postale svjesne zavjere, rekao je zvaničnik evropske vlade specijalizovan za sigurnosna pitanja, koji je tražio da ostane neimenovan. 

Hrvatski novinari kontaktirali su i nadležna ministarstva te im skrenuli im pažnju na situaciju.

- Pretpostavljam da bi to ipak zaustavili - rekao je zvaničnik evropske vlade uključen u sigurnosna pitanja o navodnoj zavjeri za provođenje Dodika kroz hrvatsku teritoriju, misleći na pomno praćenje dešavanja u BiH i Srbiji od hrvatskih obavještajnih službi.

Prvobitni plan je bio da se Dodik izvuče preko hrvatsko-mađarske granice u blizini grada Mohača na jugu Mađarske bez obavještavanja hrvatskih vlasti, otkrio je izvor upoznat sa detaljima misije. 

Dodik bi u slučaju potrebe mogao biti izvučen i preko Srbije na mnogo dužoj ruti, prelaskom srbijansko-mađarske granice u blizini grada Segedina, piše "VSquare".

Dalje medij navodi da "nije iznenađenje da su američke vlasti bile bijesne kada su otkrile skrivenu namjeru iza Orbanove elitne misije specijalne policije u Banjoj Luci".

Prema izvoru upoznatom sa detaljima, američki zvaničnici izdali su snažno upozorenje TEK-u, upućujući ih da se suzdrže od sličnog uplitanja u BiH u budućnosti ili rizikuju da budu isključeni iz međunarodne saradnje.

Bh. vlasti su također uzvratili udarac Mađarskoj, što je reakcija izazvana ne samo prisustvom TEK-a, već i komentarima visokih zvaničnika. Ministar odbrane BiH Zukan Helez odbio je da dozvoli slijetanje mađarskog vojnog aviona 3. marta 2025. godine.

Ističu da je pozvan mađarski ambasador u Bosni i Hercegovini te mu je uručena protestna nota.