Povećana koncentracija štetnih čestica u zraku predstavlja globalni javnozdravstveni problem, a udisanje čestica koje i ove godine Sarajevo svrstavaju u vrh liste najzagađenijih glavnih gradova svijeta može dovesti do akutnih ili hroničnih bolesti disajnih organa.
Kazala je ovo za "Avaz" specijalista pneumoftiziolog u Domu zdravlja Sarajevo Emina Dedagić. Sugrađane poziva na oprez i da se pridržavaju preporuka ljekara.
Štetan efekat
- Najzastupljenije štetne čestice u zraku, emitovane iz različitih prirodnih i vještačkih izvora su čađ, suspendirane čestice različitih promjera „Particulate matter“-PM, sumpordioksid (SO2), azotdioksid (NO2), ugljikovmonoksid (CO), ozon (O3).
Posebno štetan efekat imaju suspendirane čestica promjera 2,5 mikrometara, zato što prodiru duboko u pluća, do najudaljenijih, malih dišnih puteva, te najčešće ostavljaju trajne posljedice po zdravlje ljudi – kaže dr. Dedagić.
Posebno skreće pažnju na rizične grupe stanovništva - osobe starije životne dobi, pacijente sa bronhijalnom astmom, emfizemom pluća, hroničnim bronhitisom, bronhiektazijama, karcinomom pluća, te djecu, trudnice i pacijenti sa ostalim hroničnim oboljenjima ili lošim imunitetom.
Propratni simptomi
- Posebnu pažnju moramo posvetiti djeci, jer su njihovi disajni putevi manji nego kod odraslih, dišu uglavnom na usta i dvostruko brže u odnosu na odrasle, pa su koncentracije udahnutih štetnih čestica veće i vrlo često dovode do bronhoalveolitisa, odnosno kompliciranih upala pluća – ističe dr. Dedagić.
Izlaganje zagađenom zraku rezultira iritacijom sluznice disajnih puteva, te pokreće mehanizme koji podržavaju upalni proces i oksidativni stres, a simptomi zbog kojih se građani najčešće javljaju ljekaru su dugotrajni i perzstirajući kašalj, otežano disanje, često i bol u grudnom košu, slabost i zamaranje kao poljedica smanjene oksigenacije. Propratni simptomi su curenje nosa, crvenilo i svrbež očiju , te glavobolja i vrtoglavice, povišena tjelesna temperatura...
Naša sagovornica upozorava da dugotrajna izloženost zagađenom zraku povećava rizik od kacinoma pluća, posebno kod populacije sa određenim faktorima rizika kao što su izloženost duhanskom dimu ili određeni genetski faktori.
- Preporuke našim sugrađanima su da što manje borave na otvorenom, pogotovo u jutarnjim i večernjim satima kada su koncentracije zagađujućih čestica u zraku na visokoj razini. Disajne puteve neophodno je zaštititi šalovima i maskama, hidrirati organizam, konzumirati što više toplih napitaka, uz neophodne suplemente - vitamin D3, C, cink. Važno je da pacijenti s hroničnim opstuktivnim oboljenjima pluća redovno i pravilno koriste inhalatornu terapiju, jer time smanjuju rizik od pogoršanja svog osnovnog oboljenja – kaže za portal "Avaza" dr. Emina Dedagić, specijalista pneumoftiziolog u Domu zdravlja Sarajevo Emina Dedagić.
