Ukrajina i Moldavija dobili su kandidatski za Evropsku uniju. Iako su se nadali da bi uslijed promijenjenih geopolitičkih okolnost, i Bosni i Hercegovini moglo pogledati kroz prste i da bi konačno mogla dobiti kandidatski status, posebno uzimajući u obzir da je na evropskom putu ipak daleko naprednija od Ukrajine i Moldavije, to se ipak nije desilo. Njemačka, Francuska i Nizozemska nisu popustile te od BiH i dalje očekuje da za kandidaturu do kraja ispuni 14 uslova za članstvo na koje se obavezala.
Ovih 14 uslove EU je postavila prema BiH u maju 2019. godine, prema izvještaju koji je Transparency International predstavio u maju ove godine, naša zemlja je do danas u cijelosti ispunila je samo jedan, dok vlast i dalje blokira usvajanje ključnih zakona koji bi omogućili borbu protiv korupcije.
Za godinu dana nije napravljen nikakav napredak, a Dom naroda PS BiH na nedavno održanoj sjednici spriječio je usvajanje nekoliko važnih zakona koji bi osigurali prevenciju korupcije i borbu protiv organizovanog kriminala, za šta ne postoji nikakvo opravdanje.
Od važnijih pokušaja provođenja ovih reformi treba izdvojiti to da je Predstavnički dom PS BiH dva puta uspio da usvoji zakon koji reguliše oblast sukoba interesa usklađen sa međunarodnim standardima, ali je ova važna reforma protivljenjem SNSD-a i HDZ-a oba puta zaustavljena u Domu naroda, gdje se opstruiše i usvajanje Zakon o javnim nabavkama i izmjena Zakona o VSTV koji su preduslov za sistemsku reformu pravosuđa. Umjesto reforme, Republika Srpska ušla je u proces donošenja vlastitog zakona o VSTS-u čime je napravljen korak ka potpunom urušavanju pravnog poretka.
U protekloj godini u kojoj BiH nije provodila ni jednu od ovih reformi, nizale su se milionske afere u javnim nabavkama koje pravosuđe nije procesuiralo. TI BiH je identifikovao preko 300 važnih funkcionera koji se direktno ili indirektno nalaze u sukobu interesa. Zbog potpune blokade u Federaciji BiH čija Vlada je već četiri godine u tehničkom mandatu nije usvojen ni Zakon o zaštiti prijavitelja korupcije, dok katastrofalna primjena ovih zakona na drugim nivoima nije zaustavila progon ljudi koji se odluče da prijave korupciju.
Takođe, umjesto ispunjavanja prioriteta EU koji se odnosi na osiguranje izbornog integriteta, u BiH je bilo dovedeno u pitanje i samo održavanje izbora. BiH je u izborni proces ulazi bez budžeta za održavanje izbora i s jednim od najlošijih zakona u okruženju, pa je u konačnici i intervencija visokog predstavnika bila neophodna kako bi se obezbijedile finansije za izbore.
Uzimajući sve u obzir, možda nije pošteno što je Evropska unija dala primati Ukrajini i Moldaviji koji su svakako na nižem stepenu u procesu evropskih integracija od BiH, ali još bi manje bilo pošteno da su bh. političarima progledali kroz prste i dodijeli nam kandidatski status nakon višegodišnjeg bahatog blokiranja provođenja reformi i uslova Evropske unije.
Svega pet prioriteta iz Mišljenja Evropske komisije realizovano je parcijalno ili se počelo ispunjavati i uglavnom se radi o tehničkim pitanjima, a ne suštinskoj reformi koja bi ubrzala evropski put. Bez obzira što je velika većina političkih aktera opredijeljena za evropske integracije, sve ono što se dešavalo u protekle tri godine jasno pokazuje da je ključni cilj vladajućih elita opstrukcija ovih reformi, očuvanje poluga moći i postojećeg stanja rasprostranjene korupcije.
