U ime Elektroprivrede BiH izvršni direktor za kapitalne investicije Senad Salkić učestvovao je u radu panela posvećenog Mehanizmu za prilagođavanje granice ugljika (CBAM), odnosno oporezivanju emisija ugljendioksida, koji je u organizaciji Energetske zajednice održan u Briselu u okviru konferencije na kojoj je o Mehanizmu razgovarano u kontekstu - put ka razdvajanju ili katalizator za Energetsku zajednicu.

Poticaj za uvođenje cijena

Tokom panela raspravljano je o tome da li Mehanizam CBAM, koji bi prema ocjeni Evropske komisije trebalo da stupi na snagu od 2026.godine, s direktnim djelovanjem na uvoz energije, čelika, cementa, aluminija i umjetnog gnojiva u EU, predstavlja poticaj za uvođenje cijene ugljika, kakav je njegov očekivani uticaj na privredu, znači li modernizaciju ili smanjenje, ukoliko predstavlja kaznu, šta je nagrada.

JP Elektroprivreda BiH je kao dio Energetske zajednice, razumijevajući planove EU i nadolazeće obaveze po pitanju taksi na CO2, prva u BiH 2021. godine, uvela kompanijski obračun takse i time jasno pokazala da je spremna pratiti zahtjeve EU. Učesnici panela izrazili su zadovoljstvo dosadašnjim rezultatima JP Elektroprivreda BiH posebno u domenu uvođenja EU sistema ETS (trgovanje emisijama stakleničkih plinova) i iskazali podršku daljim naporima kompanije u prilagodbi poslovanja novim evropskim zahtjevima u vezi sa ostvarenjem klimatskih ciljeva.

Ključni elementi

Mehanizam CBAM je jedan od ključnih elemenata paketa EU „Spremni za 55  posto”, koji podrazumijeva smanjenje emisija štetnih plinova do 2030.godine za 55 posto. Ispunjenje cilja podrazumijeva da će veliki zagađivači plaćati više za CO2 i tako biti prinuđeni na promjenu proizvodnih procese povoljnijih za klimu što zahtjeva njihovu reorganizaciju. Mehanizam CBAM, odnosno CO2 -carina na uvoz energije, čelika, cementa, aluminija i umjetnoga gnojiva iz inostranstva, trebalo bi spriječi da se proizvođači iz zemalja članica u međunarodnoj konkurenciji nađu u nepovoljnoj situaciji, odnosno onemogući da se napori EU u pogledu smanjenja emisija stakleničkih plinova neutraliziraju uvozom proizvoda proizvedenih u zemljama izvan Unije u kojima su politike u području klimatskih promjena manje ambiciozne.

U radu panela učestvovali su Olga Stefanišja (Olha Stefanishyna) zamjenica premijera Ukrajine, predstavnici Evropske federacije trgovaca energijom, Uprave za poreze i carinsku uniju Evropske komisije, te predstavnici Sjeverne Makedonije.