Iza svih nas je jako teška sedmica, gdje su i udarne vijesti i naše misli preokupirane pandemijom i globalnim posljedicama koronavirusa, navodi u blogu Žozep Borelj (Josep Borrell), visoki predstavnik Evropske unije i potpredsjednik Evropske komisije.

Blog visokog predstavnika EU prenosimo u cijelosti: 

Pristupni pregovori

Najnovija dešavanja su zasjenila i važnu odluku koja nije dobila zasluženu pažnju. Usred krize uzrokovane koronavirusom, Evropska unija je donijela odluku o otvaranju pregovora o pridruživanju sa Sjevernom Makedonijom i Albanijom, što je dobra vijest za ove dvije zemlje, zapadni Balkan i za cijelu Evropu.

S ovom važnom odlukom donesenom u ovakvim teškim vremenima, Evropska unija je napravila iskorak po istinski važnom pitanju politika i uputila važan signal i jasnu poruku zapadnom Balkanu da bez zapadnog Balkana, Evropska unija ostaje nepotpuna. Evropska unija se pokazala jedinstvenom kada je riječ o jednoj od njenih prioritetnih politika i to u trenutku dok istovremeno radi na rješavanju globalne krize.

Odluka uistinu predstavlja „tračak svjetlosti u mraku koji nas sve okružuje“, kako ističe moj uvaženi kolega i ministar vanjskih poslova Sjeverne Makedonije, Nikola Dimitrov, komentirajući odluku o otvaranju pristupnih pregovora sa Sjevernom Makedonijom i Albanijom.

Puno smo tražili od obje države, a one su ispunile naše zahtjeve. Sada je i Evropska unija napravila pravi korak sa svoje strane. Ohrabrujuća je poruka da naporan rad i istinsko liderstvo s obje strane vode do rezultata.

Isto tako želim čestitati Sjevernoj Makedoniji što je ove sedmice postala 30. članica NATO-a. Članstvo predstavlja važan korak u daljoj konsolidaciji evropske i transatlantske sigurnosti. Radujem se što ću sada blisko sarađivati i u okviru saradnje EU i NATO-a.

S početkom pristupnih pregovora, pred nama stoji puno posla, a otvaranje pregovora je tek prvi korak intenzivnog procesa. Punopravno članstvo iziskuje sveobuhvatne društvene, političke i ekonomske reforme. Razumljivo je da ovakve transformacije traže vrijeme i iziskuju napore, ali ono što je važno je da bi „tračak svjetlosti“ za ove dvije zemlje trebao potaknuti i ostatak regiona da učini što je potrebno i slijedi put reformi. I to u korist građana zapadnog Balkana.

U ovakvim vremenima, kada se svi borimo protiv nezapamćene krize i njenih posljedica, moramo pokazati istinsko značenje evropske i globalne solidarnosti. Solidarnost ne može biti tek puka fraza koju koristimo bez ikakve posvećenosti. Solidarnost se mora dokazati djelima.

Unutar Evropske unije, države članice pokazuju solidarnost kada primaju pacijente iz preopterećenih bolnica u drugim državama članicama, kao i kada međusobno dijele ličnu zaštitnu opremu. U toku su i zajedničke aktivnosti na povratku naših građana koji su se zatekli bilo gdje u svijetu. Istovremeno ne zaboravljamo ni stanovništvo zapadnog Balkana.

Direktna podrška

Evropska unija je ove sedmice najavila paket bilateralne finansijske pomoći za svih šest partnera u regionu. Osiguravamo gotovo 38 miliona eura direktne pomoći za djelovanje u vanrednoj situaciji povezanoj s Covidom-19.

Ovim novcem se kupuju respiratori, maske i druga medicinska oprema, plaćaju se letovi koji dopremaju pomoć te pokrivaju hitne potrebe stanovništva. Pored toga, Evropska unija je odlučila da podrži region kroz preusmjeravanje 374 miliona eura za socioekonomski oporavak regiona, po završetku vanredne situacije. Ova sredstva znače očuvanje radnih mjesta, poslovanja, socijalnih davanja. Znače mogućnost da ljudi nastave sa svojim životima nakon što prevaziđemo pandemiju.

Dozvolite da podijelim s vama konkretne pojedinosti direktne podrške Evropske unije zdravstvenim sektorima zemalja zapadnog Balkana te podrške socioekonomskom oporavku: 

• Albanija: podrška zdravstvenom sektoru u iznosu od 4 miliona eura; 7 miliona eura za sociekonomski oporavak. Ova sredstva dolaze nakon što je prethodno osigurana direktna humanitarna pomoć Evropske unije i više od milijardu eura obećanih sredstava nakon donatorske konferencije za sanaciju posljedica razornog zemljotresa u Albaniji, novembra prošle godine.

• Bosna i Hercegovina: podrška zdravstvenom sektoru u iznosu od 7 miliona eura, odnosno, 74 miliona eura za sociokonomski oporavak. Građanima Bosne i Hercegovine je također omogućen povratak iz Maroka, zahvaljujući letu Evropske unije u cilju repatrijacije.

• Kosovo: podrška zdravstvenom sektoru u iznosu od 5 miliona eura, odnosno, 63 miliona eura za socioekonomski oporavak.

• Crna Gora: podrška zdravstvenom sektoru u iznosu od 3 miliona eura, odnosno, 50 miliona eura za socioekonomski oporavak.

• Sjeverna Makedonija: direktna podrška zdravstvenom sektoru u iznosu od 4 miliona eura, odnosno, 62 miliona eura za socioekonomski oporavak.

Zapadni Balkan može računati na solidarnost Evropske unije. I to ne samo u doba kriza. Evropska unija je vodeći donator, investitor i trgovinski partner zapadnog Balkana.

Od 2014. godine do danas, Evropska unija je izdvojila preko milijardu eura bespovratnih sredstava podrške za zapadni Balkan. Ove važne činjenice su potvrda angažmana Evropske unije u regionu i njenih napora u borbi protiv virusa na prostorima Evropske unije, kao i izvan njenih granica, uključujući zapadni Balkan. 

Ovo su vremena gdje treba ozbiljno pristupiti solidarnosti i saradnji. Moramo djelovati zajednički, solidarno, kroz međusobnu podršku, jer se niko ne može sam izboriti sa trenutnom situacijom.