Radikalni islamista, džihadista i član jedne od najopasnijih terorističkih grupa Ahmed Husein Al Šara (al-Shara), poznat kao Abu Mohamed Al Džolani (al-Jolani) svrgnuo je al-Asada (al-Assada).
Al Džolani (40) je postao prepoznatljivo lice sirijskih pobunjenika koji su srušili vladu Bašara al Asada (Bashar al-Assad). Teroristička grupa, čiji je član, posljednjih godina izazivala je strah na sjeveru Sirije.
Naime, kao što smo ranije pisali, Asad je na vlasti bio 24 godine, tako što je naslijedio funkciju oca. Prvobitno je ta funkcija trebala pripasti njegovom bratu, ali je on poginuo u saobraćajnoj nesreći.
Al Džolanijevo odrastanje
Al Džolani je rođen 1982. godine u Rijadu, Saudijska Arabija, gdje je njegov otac, Sirijac, radio kao naftni inženjer. Vratio se u očevu domovinu sa samo sedam godina i odrastao u imućnom kvartu Mezeh u Damasku, gdje se nalaze brojne ambasade, uključujući i špansku (koja je prekinula konzularne aktivnosti u martu 2012).
Američki State Department stavio ga je u julu 2013. godine na spisak globalnih terorista, a za informacije koje bi vodile njegovom hapšenju ponudio 10 miliona dolara.
Danas se njegova organizacija smatra najsnažnijom opozicijskom skupinom na teritoriji Sirije, a vodstvo tvrdi da je potpuno samostalno od uticaja bivših partnera iz Al-Kaide. Poznato je da je na početku rata u Siriji al-Džolani preuzimao odgovornost za bombaške napade, a također je najavljivao udare na zapadnjačke snage, konfiskovao imovinu od vjerskih manjina i slao vjersku policiju da maltretira žene. Međutim, posljednjih godina al-Džolani i HTS imaju promijenjen imidž.
"Građanska vladavina"
Stručnjak Aaron Zelin piše da proteklih godina grupa na "svojoj teritoriji" promoviše "građansku vladavinu" i vojne akcije protiv ekstremističkih skupina.
Džolani se čak pokušava pokazati kao zaštitnik drugih vjera te je tako prošle godine dopustio da se održi prva misa u dugo godina u crkvi u Idlibu. Njegovu promenu primetili su i u SAD. Prva administracija Donalda Trampa, piše Zelin, 2018. je godine objavila da više ne lovi direktno al-Džolanija.
Međutim, uprkos pomacima prema "centru", Džolani je dopustio nekolicini ekstremnih grupa da djeluju na njegovoj teritoriji. Osim toga, u posljednje poznato "puškaranje" s američkim snagama grupa se upustila još 2022. godine.
Put Al Džolanija do moći
Njegov pseudonim Džolani ukazuje se na Golansku visoravan, područje Sirije koje je Izrael okupirao tokom Šestodnevnog rata 1967. godine. Porodica njegovog oca potiče iz tog regiona, a nakon izraelske okupacije, preselila se u Saudijsku Arabiju. Al Džolani se 2003. godine preselio u Irak da se bori protiv američkih trupa, brzo napredujući u redovima Al Kaide.
Godine 2011., dobio je zadatak da osnuje ogranak Al Kaide u Siriji, što je doveo do osnivanja Fronta Al Nusra. Pod njegovim vođstvom, grupa je postala jedna od najmoćnijih u Siriji. Međutim, 2016. godine, Al Džolani je najavio raspuštanje Fronta Al Nusra i formirao Hajat Tahrir al Šam (Hayat Tahrir al-Sham), distancirajući se od Al Kaide. Ipak, UN i SAD i dalje ga smatraju povezanim sa radikalnim islamističkim pokretima.
Iako je promijenio retoriku prema umjerenijem diskursu, SAD su HTS 2018. godine proglasile terorističkom organizacijom i ponudile nagradu od 10 miliona dolara za informacije koje bi dovele do hapšenja Al Džolanija.
Pad Damaska
Niko nije očekivao brzi napredak sirijskih pobunjenika, koji su za samo nekoliko dana zauzeli Alepo, prešli kroz Homs i Hamu, i stigli do Damaska.
Prvi put u 14 godina sukoba, pobunjenici su ušli u srce Sirije, zauzevši simbolične lokacije poput "Tishreen" palače, rezidencije sirijskog predsjednika. Asad je napustio zemlju, a njegova lokacija trenutno nije poznata.
