Američki predsjednik mijenja praksu i logiku globalnog sistema koji smo poznavali, a dinamika događaja je takva da je jedino jasno da neće biti povratka na staro, izjavio je za "Avaz“ profesor Vedran Džihić, predavač na Univerzitetu u Beču i viši istraživač austrijskog Instituta za međunarodnu politiku.
Jača Evropa
- Iz konflikta Evrope i Amerike, koji je sad veoma očigledan i direktan, mogla bi se izroditi neka nova i jača Evropa, zasnovana na novim sigurnosnim parametrima i većim investicijama u naoružanje i sigurnost. Njemačka je odlučila investirati 500 milijardi, Francuska je prati, kao i Britanci, Poljska već ima jednu od najmoćnijih armija u Evropi, a javlja se s novim planovima – rekao je Džihić.
U novom geopolitičkom kontekstu, predsjednik RS Milorad Dodik krenuo je u usvajanje neustavnih zakona i pokušaj protjerivanja državnih institucija iz ovog entiteta. Svemu je prethodila proslava pobjede Trampa (Trump), podsjeća naš sagovornik, kojoj se Dodik radovao “kao malo dijete”, očekujući ukidanje sankcija i rehabilitaciju.
Crvena linija
- Uz Vučića, Orbana ima već dugo, a nadao se da će u Austriji doći novi kancelar Herbert Kikl (Kickl), koji bi bio njihov saveznik u Briselu. Čini mi se da se malo preračunao. Iz američke perspektive, kako se State Department sada pozicionira, očigledno je da nema govora da Tramp radikalno “promijeni ploču”.
Amerikancima Balkan nije prioritet, ali im jeste važno da sačuvaju nešto što su gradili od 90-ih. Zapadni Balkan neće prepustiti drugim akterima. Rubio je povukao liniju, a Dodik to evidentno nije očekivao. Satjeran je uz zid, a prekoračio je crvenu liniju. Nije računao da, u momentu dok se Evropa pokušava sastaviti i pozicionirati protiv Rusije, niko u EU nema baš nikakav interes da Balkan eksplodira kao neka druga linija fronta – istakao je Džihić.
Džihić naglašava da Balkan ostaje važna tema i za SAD i za EU, te da bi svaka eskalacija iz RS, pa i u Srbiji, izazvala jaču reakciju Evrope nego što bi ona bila prije dvije godine.
Pojačanje EUFOR-a, u kojem neće biti mađarskih vojnika, također je važna poruka vlastima RS.
