Nivoi mora rastu nekoliko puta brže nego što su to činili u proteklih 2.800 godina, a zbog njihovog ubrzanog podizanja je došlo do globalnog zatopljenja za koje je odgovoran čovjek, pokazuju rezultati novih naučnih studija.

Međunarodni tim naučnika je vršio iskopavanja na više od 20 lokacija širom svijeta, kako bi dobili podatke o podizanju i spuštanju nivoa mora tokom proteklih vijekova i milenija.

Do osamdesetih godina 19. vijekova i širenja industrijalizacije u svijetu, najbrži porast nivoa mora je bio tri do četiri centimetra po vijeka.

Tokom tog perioda globalni nivo mora se nije dizao ili spuštao više od 7,62 centimetra iznad ili ispod godišnjeg prosjeka u 2.000 godina. Međutim, tokom 20. vijeka nivoi svjetskih mora porasli su za 14 centimetara.

Od 1993. godine stopa je porasla na 30 centimetara, a dvije zasebne studije objavljene u žurnalu Proceedings of the National Academy of Sciences pokazuju da će do 2100. godine nivo svjetskih okeana porasti između 28 i 131 centimetar, ovisno tome koliko svjetska industrija i vozila emitiraju plinove koji zadržavaju toplinu.

- Nema sumnje da je 20. vijeka najbrže - kazao je Bob Kopp, profesor Univerziteta Rutgers na odsjeku za zemaljske i planetarne nauke i vodeći stručnjak studije posvećene proučavanju nivoa mora tokom protekla tri milenija.

- To je zbog porasta temperature tokom 20. vijeka, do koje je došlo zbog korištenja fosilnih goriva - navodi.

Ako mora nastave da se podižu prema trenutnim prognozama, dodatno podizanje nivoa mora od 45 centimetara će uzrokovati mnogo problema i troškova, prije svega zbog velikih valova tokom oluja, rekao je koautor studije Stefan Rahmstorf sa njemačkog Instituta Potsdam za istraživanje klimatskog utjecaja.

Veza sa temperaturom je osnovna nauka, navode autori studije. Topla voda se širi. Hladna voda se skuplja. Naučnici su ukazali na određene periode iz prošlih era, kada su temperature i nivoi mora rasli i padali zajedno.

Ako se zagađenje stakleničkim plinovima nastavi trenutnim tempom, obje studije procjenjuju povećanje nivoa mora između 57 i 131 centimetara.

Ako zemlje ispune uvjete sporazuma dogovorenog prošle godine u Parizu i ograniče dodatno zagrijavanje za 2,7 stepeni Celzijusa, porast nivoa mora će biti između 28 i 56 centimetara.